foto

foto

poniedziałek, 29 kwietnia 2013

Yves Montand a sprawa polska



Wszyscy,  chyba nawet w Polsce, znają jego głos, wysmukłą sylwetkę, harmonijne rysy, a może nawet potrafią zanucić kilka nut jego „Jesiennych liści”. Ktoś może nawet widział jakiś  film w którym grał, na przykład z Marylin Monroe, albo słyszał o jego flircie z Edith Piaf.  Mało kto chyba jednak pamięta, że jeden z najwybitniejszych piosenkarzy i aktorów francuskich był wielkim przyjacielem Polski, we wstrzemięźliwej wobec nas, zazwyczaj, Francji.

Przed kilkoma dniami buszując po antykwariatach Montmatru natknęłam się na książkę hiszpańskiego pisarza Jorge’a Sempruna zatytułowaną „Yves Montand –la vie continue”. Semprun był przez dwadzieścia lat przyjacielem Montanda, pomyślałam więc sobie, że lektura biografii  fascynującego piosenkarza autorstwa pisarza i przyjaciela, będzie intelektualną ucztą. Nie zawiodłam się. Tym bardziej, że jeden z rozdziałów, ku mojego ogromnemu zaskoczeniu, nosił tytuł „Vive la Pologne, messieurs!” . I o tym rozdziale w biografii Montanda chciałabym napisać.

Mamy środę-wspomina Semprun-16 grudnia 1981 roku. W porannej audycji francuskiego radia Europe 1, znany dziennikarz francuski (pierwszy mąż Anne Sinclair-) Ivan Levai gości dwie osoby, Michela Faucault, z Akademii Francuskiej  (bardzo bliskiego przyjaciela profesora Geremka) oraz Yvesa Montanda, piosenkarza i aktora. To nie jest ich pierwszy wspólny występ. We wrześniu 1975 roku byli razem członkami delegacji francuskiej, która miała stanąć w obronie pięciu antyfaszystów skazanych na śmierć w Hiszpanii przez generała Franco, czytając podczas konferencji prasowej teksty Sartre’a, Aragona, czy Françoisa Jacoba. Konferencja prasowa została przerwana przez policję, delegacja wydalona a pięciu antyfaszystów rozstrzelanych. Ale tego ranka, tematem rozmowy miała być sytuacja w Polsce.

Trzy dni wcześniej generał Jaruzelski wprowadził stan wojenny. Semprun dokładnie opisuje  sytuację zdelegalizowanych związków zawodowych, represje, odcięcie od informacji i świata. O wydarzeniach z 13 grudnia Montand dowiedział się późno. Z reguły, przyzwyczajony od dziecka do dyscypliny, wstawał wcześnie, ale tym razem nie. Bowiem od dwóch miesięcy, a dokładnie od 13 października, dzień za dniem, do późnego wieczora śpiewał, tańczył, bawił i wzruszał ludzi występami w paryskiej Olimpii. Jego spektakl trwał blisko dwie godziny, Montand nie dawał chwili wytchnienia grając przed wypełnioną po brzegi, wzruszoną, zachwyconą salą.

Ale w niedzielę, 13 grudnia Montand ma tylko jeden występ, popołudniowy. Dyscyplina pracy music-hallu różni się od dyscypliny pracy w studiu kinowym. Wstał więc późno, zjadł śniadanie i włączył telefon. Gdy dotarła do niego wiadomość, „ ci, którzy go znali mogą sobie tylko wyobrazić w jaką mógł wpaść wściekłość i oburzenie”-pisze Semprun. Ale również w rozpacz.  Trzeba bowiem pamiętać, że mimo komunistycznych korzeni włoskich (jego ojciec był zagorzałym komunistą) Montand już od lat wiedział, że „realny socjalizm” jest niereformowalny, choć co prawda „nabrał ludzkiej twarzy” po wydarzeniach praskich, ale, że ze strony partii komunistycznych należy zawsze spodziewać się najgorszego.

Mimo to,  niespodziewane zwycięstwo robotników w Gdańsku obudziło nadzieję. A jeśli udałoby się dokonać zmian? A gdyby tak Rosjanie zostali zmuszeni, z powodu koniunktury międzynarodowej niekorzystnej dla nich, oraz woli wyrażonej przez miliony Polaków zaakceptować pewien rodzaj pluralizmu, nawet w niewielkim wymiarze, który nie podważałby fundamentalnej równowagi sił w Europie?

Pucz Jaruzelskiego uśmiercał jednak wszystkie nadzieje, wszystkie spekulacje pomrukujących w duszy marzycieli. I potwierdzał wszystko to, co już wiedzieliśmy, czyli, że nie ma już czego się stamtąd spodziewać poza stosowaniem przemocy, więzieniami albo śmiercią-pisze Semprun.

Ale tego wieczoru trzeba było wejść na scenę w Olympii. Miał śpiewać o różach z Pikardii i urokach roweru, o starym portierze i zabawach w lunaparku. Ale takie było prawo spektaklu, którego nie wolno nigdy przerywać. Trzeba grać, udawać, dać z siebie wszystko co najlepsze, uwieść, oczarować, przekonać.

Semprun wspomina, jak kilka dni wcześniej, spędził noc na rozmowach z Karolem Modzelewskim, który był przejazdem w Paryżu. Autor wspomnień o Montandzie opowiadał o swojej walce z reżimem Franco, autor nazwy „Solidarność” o walce z reżimem komunistycznym.

Ale mamy środę, 16 grudnia, godzinę 8.41 rano i program otwiera Yves Montand czytając petycję podpisaną przez wielu artystów i intelektualistów francuskich po wprowadzeniu stanu wojennego. Montand czyta powoli, dokładnie artykulując każde słowo. Tego apelu słuchają miliony.

„ Nie wolno, aby rząd francuski kazał nam wierzyć, że wprowadzenie dyktatury wojskowej w Polsce to sprawa wewnętrzna, która ma ułatwić Polakom podjęcie decyzji, co do własnej przyszłości. Jest to twierdzenie niemoralne i kłamliwe: Polska dopiero co się obudziła w stanie wojennym, tysiące osób jest internowanych, związki zawodowe zakazane, czołgi na ulicach i kara śmierci grozi tym, którzy nie podporządkują się reżimowi. To nie jest sytuacja, której chciało polskie społeczeństwo. Partia komunistyczna, kontrolowana przez wojsko zawsze była instrumentem podporządkowanym Związkowi Radzieckiemu. Czy twierdząc, wbrew jakiejkolwiek prawdzie i jakiejkolwiek moralności, że sytuacja w Polsce dotyczy jedynie samych Polaków, politycy należący do partii socjalistycznej nie udzielają większego wsparcia ich wewnętrznym przymierzom niż pomocy, której przyznanie jest konieczne każdemu narodowi znajdującemu się w niebezpieczeństwie?”

A więc dobre stosunki z francuską Partią Komunistyczną okazywały się być, dla socjalistycznych przywódców ( u władzy był wówczas PS), ważniejsze niż zmiażdżenie ruchu robotniczego butami wojskowych?

Po przeczytaniu tego tekstu, Montand wymienił nazwiska osób, które się pod tym apelem podpisały. Semprun był wśród nich.

Jak pisze, reakcje polityków francuskich na stan wojenny w Polsce były „mollement prudentes ou a l’envers prudement molles” co przetłumaczyłabym jako "niemrawo ostrożne czy też ostrożnie niemrawe".  Powtarzano, że jest to sprawa wewnętrzna Polski, że jest zrozumiałe, że nie poczynimy w tej sprawie nic”-deklarował Claude Cheysson, minister spraw wewnętrznych. Rząd francuski odmawia jakiejkolwiek ingerencji w wewnętrzne sprawy Polski”oświadczył premier Pierre Mouroy. A Lionel Jospin. pierwszy sekretarz PS dodał jedynie, że „Nie są nam obojętne ich kłopoty, niemniej jednak to Polacy sami powinni rozwiązywać własne problemy”. Słowem-socjalistyczny rząd francuski umywał ręce, nie chcąc się narażać radzieckim komunistom.
Opinia François Mitteranda, wyrażona we wrześniu 1980 była jednak odmienna. Mówił wówczas, że polska klasa robotnicza wykazała się bystrością, odwagą i nawet optymizmem, zachowując zdrowy rozsądek, to znaczy unikając w sposób bezpośredni konfrontacji w rodzaju tych z jakimi mieliśmy do czynienia w Pradze czy też Budapeszcie” oraz, że „rząd francuski powinien życzyć sobie, aby bez względu na okoliczności, wobec dyktatury, systematycznie, bez względu na miejsce, podkreślać podstawowe zasady, zasady, które obowiązują wszystkie społeczeństwa ludzkie i które nazywają się  sprawiedliwością, wolnością, prawem narodu do decydowania o sobie, prawem ludzi, prawami człowieka po prostu”.

Tyle Mitterand, ale jeszcze, gdy nie był prezydentem, tymczasem tuż po 13 grudnia zamilkł…

Wracając do owego poranka radiowego 16 grudnia. Michel Foucault, gdy odczytany został apel przez Montanda, powiedział, że „to jest nie do przyjęcia, żeby członek rządu nam powiedział, że sprawa polska to wewnętrzna sprawa tego kraju. Kim jest socjalista, kim jest Europejczyk który zaakceptowałby dziś, aby powiedziano, że Komuna Paryska była jedynie wewnętrzną sprawą Francji? Już chyba od wieku wiemy, że robotnik, który trafia do więzienia za strajk, że zakazane związki zawodowe, że wojsko okupujące miasto, to nigdy nie jest sprawa wewnętrzna...”

Głos zabiera Montand: „To o wiele więcej niż wewnętrzna sprawa Polski, to Europejczycy, którzy buntują się przeciwko porozumieniom w Jałcie. Dotyczy do nas wszystkich, dziś…Wrzucić do więzienia przedstawicieli związków zawodowych w Polsce, to wrzucić dziś nas wszystkich do więzienia…I ludzie muszą to zrozumieć”-powiedział Yves Montand. Pada jeszcze wiele innych ważnych słów z ust zaproszonych.

Na koniec programu Ivan Levai pyta, dlaczego na zakończenie każdego koncertu w Olympii pojawia się plakat z napisem „Solidarność”. „Gdy każe pan publiczności bić brawa „Solidarności” przy opadającej kurtynie to co to znaczy? Jest to demonstracja przeciwko komu? pyta Levai?

A Montand odpowiada: „Nie wiem, wczoraj wieczorem przybywając do teatru  pomyślałem sobie : to niemożliwe, będę na scenie, będę śpiewał, będę próbował, aby ludzie zgromadzeni w  tej sali zapomnieli o swoich kłopotach, taka jest moja rola i to jest normalne i to jest przyjemność- radość, ale równocześnie nie będę umiał zapomnieć o Wałęsie, że zima polska będzie trudna do wytrzymania. I nie można być na to wszystko niewrażliwym…”

I jeszcze jedno-dodaje Montand-przed kilkoma dniami byłem na Montparnassie, na marszu wspierającym polskich robotników, Francuzi śpiewali Międzynarodówkę. Międzynarodówkę? Przecież polscy robotnicy nie śpiewali międzynarodówki, ale pieśni…”-zwrócił uwagę Montand.

Reperkusje jego wystąpienia z Michelem Foucault były bogate w konsekwencje. Były źródłem polemiki w szeregach partii socjalistycznej we Francji, ale co najważniejsze, wywołały zmianę reakcji rządu na to, co działo się w Polsce. 16 grudnia 1981 roku, François Mitterand, po wysłuchaniu porannego programu radiowego,  na posiedzeniu Rady Ministrów złożył oświadczenie w którym wyraził solidarność z walczącymi w Polsce robotnikami. A afisze z napisem „Solidarność” pokazywano jeszcze długo po koncertach Yves Montande’a w Olympii. I o tej kartce z archiwów polsko-francuskich chciałam przypomnieć…Przed kilkoma dniami byłam w Olympii, szukałam zdjęcia Montanda, wśród wielu, wielu innych gwiazd, ale nie znalazłam…

Yves Montand na koncercie w paryskiej Olympii:









niedziela, 28 kwietnia 2013

Stoi na stacji lokomotywa...


Dzień spędzony pod znakiem Tuwima i jego czarodziejskiej "lokomotywy". Z dala od Paryża. Podczas pierwszego, słonecznego weekendu zatrzymaliśmy się w St. Valery en Somme, w Pikardii, gdzie trwał właśnie festiwal starych lokomotyw- tych które, jak sobie wyobrażam, wiozły 100 lat temu z Paryża malarzy impresjonistów  na północ, do krainy światła...ze ślimaczą szybkością przemierzałam nimi miasteczka położone w zatoce Sommijskiej, nie mogąc oprzeć się ich urodzie... 

"Stoi na stacji lokomotywa,



Ciężka, ogromna i pot z niej spływa -
Tłusta oliwa.
Stoi i sapie, dyszy i dmucha,



Żar z rozgrzanego jej brzucha bucha:


Buch - jak gorąco!
Uch - jak gorąco!
Puff - jak gorąco!
Uff - jak gorąco!


Już ledwo sapie, już ledwo zipie,
A jeszcze palacz węgiel w nią sypie.


Wagony do niej podoczepiali (...)

Nagle - gwizd!


Nagle - świst!
Para - buch!
Koła - w ruch!


Najpierw
powoli
jak żółw
ociężale
Ruszyła
maszyna
po szynach
ospale.



Szarpnęła wagony i ciągnie z mozołem,
I kręci się, kręci się koło za kołem,
I biegu przyspiesza, i gna coraz prędzej,
I dudni, i stuka, łomoce i pędzi.



A dokąd? A dokąd? A dokąd? Na wprost!
Po torze, po torze, po torze, przez most,
Przez góry, przez tunel, przez pola, przez las



I spieszy się, spieszy, by zdążyć na czas,


Do taktu turkoce i puka, i stuka to:
Tak to to, tak to to, tak to to, tak to to,
Gładko tak, lekko tak toczy się w dal,
Jak gdyby to była piłeczka, nie stal,
Nie ciężka maszyna zziajana, zdyszana,
Lecz fraszka, igraszka, zabawka blaszana.


A skądże to, jakże to, czemu tak gna?
A co to to, co to to, kto to tak pcha?
Że pędzi, że wali, że bucha, buch-buch?
To para gorąca wprawiła to w ruch,



To para, co z kotła rurami do tłoków,
A tłoki kołami ruszają z dwóch boków


I gnają, i pchają, i pociąg się toczy,
Bo para te tłoki wciąż tłoczy i tłoczy,,
I koła turkocą, i puka, i stuka to:
Tak to to, tak to to, tak to to, tak to to!...


 Plakietka, którą znalazłam na mojej lokomotywie...


niedziela, 7 kwietnia 2013

Wiosna z Zagajewskim...


Popołudnie ze znakomitymi esejami Adama Zagajewskiego " Lekka przesada" w parku Monceau.  Opowiada, jak podczas wizyty we Lwowie, podczas kolacji, zaczął oskarżać swoich współtowarzyszy, że "niczego nie rozumieją z miasta, że oglądają je jakby byli w dowolnym miejscu Europy, że nic nie czują, tylko omiatają obiektywnymi spojrzeniami ulice i place, tak jakby byli tylko aparatami fotograficznymi, a przecież to jest miasto niezwykłe, tu są rzeczy wspaniałe, choć ukryte. ....Że trzeba pewnego wysiłku wyobraźni, żeby się do nich przedostać, to nie jest łatwa Florencja, z jej oczywistą absolutną, potwierdzoną przez sto przewodników urodą, to nie Rzym, którego zobaczy każdy idiota"...ani Paryż, chciałoby się dodać-miasto, w którym poeta spędził z przerwami prawie dwadzieścia lat życia i o którym dalej pisze, "że to już zupełnie inny świat. Należy do niewielkiego grona wiecznych miast Europy, jest metropolią nie podlegającą sezonowym zmianom, zachowującą-od kiedy? od Rewolucji Francuskiej, czy może dopiero od wielkiej rekonstrukcji podjętej pod rządami Napoleona Trzeciego i barona Haussmanna? jedność stylu rzadko spotykaną gdzie indziej". Potwierdzenie jego słów znalazłam  w rozpościerającym się przed moimi oczami widoku...


 A tych kilka obrazów, jak Paryżanie delektowali się dziś pierwszym dniem wiosny, zanotowałam obiektywem...












czwartek, 4 kwietnia 2013

Francja z nosem na kwintę czyli od afery do afery...


Dla zagranicznego obserwatora, Francja jest bez wątpienia krajem fascynującym. Niekoniecznie dlatego, że produkuje niezliczoną ilość win, serów czy wystaw, ale również dlatego, że jest krainą nigdy nie kończących się  afer. Rozmaitych: obyczajowych, politycznych, gospodarczych. Nieustannie coś się dzieje, coś się zmienia. Budzimy się rano, włączamy radio i dowiadujemy się, że „prokurator zażądał śledztwa w sprawie…”… Nie ucichła na dobre sprawa DSK, niedoszłego prezydenta, któremu wymknęła się spod kontroli „swoboda seksualna”, gdy rozpoczął się jego proces o stręczycielstwo w Lille(sprawa pod nazwą afery Carlton nie jest jeszcze zamknięta) . 

Przed kilkoma tygodniami cała prasa huczała o książce francuskiej dziennikarki argentyńskiego pochodzenia i temperamentu, która na początku 2012 roku, czyli całkiem niedawno i już po sprawie hotelu Sofitel, miała siedmiomiesięczny romans z niedoszłym prezydentem, który skrupulatnie opisała w książce wydanej w wydawnictwie Stock, "Piękna i bestia". Fragmenty opublikował "Le Nouvel Observateur" (coś w rodzaju naszej Polityki) oraz oczywiście peany wypisywała LIBERATION (jako, że dziennikarka w tym dzienniku pracuje). Francja wstrzymała oddech, gdy sprawa z powództwa DSK trafiła do sądu, bo  bohater książki zażądał wstrzymania publikacji. Ale Francja, w której wolność słowa jest najwyższą wartością Republiki, nie mogła zakazać opublikowania tej książki. I nie zakazała, sąd zdecydował jedynie, że każdy egzemplarz wyposażony zostanie w adnotację, że z przedstawionymi faktami nie zgadza się główny zainteresowany nazywany przez Marcelę Iacub  „pół człowiekiem, pół świnią”a i innych podobnych komplementów pod jego adresem w tej książce nie brakowało…Dzieło pani Iacub przeczytałam (na stojąco we FNAC-u), miałam nawet o nim napisać, ale mimo moich dalece libertyńskich poglądów, dostałam wypieków na twarzy i zrobiło mi się wstyd, że czytam takie sprośności. Ale to nie koniec.

Od nastania rządów Francois, Francja miała się oczyścić z grzechów, rozpocząć post, wstrzemięźliwość w wydatkach, słowem, założyć na głowę worek pokutniczy. Nowa moralność miała obowiązywać wszystkich bez wyjątku, dzieci, młodzież, dorosłych, ale przede wszystkich znajdujących się na wierchuszce członków rządu francuskiego. Miało być „normalnie”. Ale znów nie jest.

rys. Burki
Od kilku dni a  nawet tygodni, Francją wstrząsa kolejny skandal, którego bohaterem jest przystojny, z wysoką reputacją, chirurg od implantów włosów i minister budżetu w rządzie Francois Hollande’a- Jerome Cahuzac. Portal „Mediapart”-najlepsze inwestygacyjne media we Francji ujawnił, że Cahuzac ukrywa przed fiskiem pieniądze w Szwajcarii. Minister idzie w zaparte-nigdy żadnego konta w Szwajcarii nie miałem- zaklina się przed parlamentem(czytaj-nie byłem oszustem podatkowym), Szwajcarzy kilka dni później to potwierdzają i nagle, przedwczoraj, przyznaje się-tak miałem konto w Szwajcarii, którego nie ujawniałem urzędowi podatkowemu. Bum! Wczorajsze radio i telewizja mówiły o kryzysie moralnym, demokracji, politycznym i nie wiem jeszcze jakim. Opozycja domaga się ustąpienia rządu, więcej-rozwiązania parlamentu…Felieton trwa, a ja się raduję. Nie dlatego, że cieszę się z cudzych nieszczęść, ale dlatego, że żyję w pasjonującym kraju, który codziennie mam okazję śledzić i poznawać. Ciekawe czasy we Francji, nie ulega wątpliwości!


wtorek, 2 kwietnia 2013

Krystyna Mazurówna i jej „Noce z mężczyznami”


Jeśli popadliście z powodu przedłużającej się zimy w chandrę, brakuje wam życiowej energii i entuzjazmu,  to polecam wydaną ostatnio książkę Krystyny Mazurówny „ Moje noce z mężczyznami”-którą autorka promowała podczas spotkania w paryskiej galerii Roi doré w ubiegłą sobotę. Gwarantuję, że nie tylko zakochacie się w autorce, ale lektura przywróci Wam utraconą energię. Nie ukrywam, że ci, którzy spodziewają się czegoś w rodzaju „Pięćdziesięciu twarzy Greya”- mogą się tym tytułem rozczarować. Ale zaręczam, że dowiedzą się o życiu jednej z najbardziej fascynujących kobiet, jakie zdarzyło mi się spotkać.

Kim jest autorka „Moich nocy z mężczyznami”? Jeśli do tej pory nic o niej nie słyszeliście, to nie szkodzi. Ja też byłam jeszcze kilka dni temu zupełnie zielona. Natrafiłam na nią przypadkiem, oglądając podrzucone mi wideo nagrane przez młodego i bardzo przystojnego absolwenta dziennikarstwa, który zamiast szukać pracy, po prostu wymyślił ją sobie sam. Wynajął w Warszawie 20 m2 kawalerki, wstawił do niej materac do spania, stół i dwa krzesła oraz zaczął zapraszać różnych ciekawych ludzi. Myślę, że nie tylko urok młodego człowieka, ale również jego talent spowodował, że takie osoby jak pani Mazurówna zgodziły się na wywiad w jego „kawalerce”. „Jak to się stało, że zgodziła się Pani tu przyjść, zaproszona przez nieznanego pani jeszcze wczoraj mężczyznę-pyta Łukasz z „20m”. „Gdy zaprasza mnie do siebie przystojny mężczyzna-nigdy nie odmawiam”-odpowiedziała kokieteryjnie.

W twarzowym makijażu, w ekscentrycznej fryzurze, fantazyjnej biżuterii i wyszukanej garderobie-fascynuje a ironicznym humorem i odwagą poglądów budzi podziw.. „Ja nie rozumiem, dlaczego w Polsce każda kobieta nie ma prawa do usunięcia niechcianej ciąży albo dlaczego związki homoseksualne nie są jeszcze zalegalizowane i dlaczego odmawia się prawa do adopcji dzieci parom homoseksualnym?-pytała w wywiadzie łamiąc tabu, jakim są te tematy w Polsce.

W oficjalnym życiorysie można przeczytać , że jest tancerką i choregrafką, że w młodości spędzonej w PRL-u szokowała śmiałością artystyczną i eksperymentami choreograficznymi, przełamywaniem artystycznych konwencji. Tańczyła z mitycznym Gerardem Wilkiem, Witoldem Grucą i Stanisławem Szymańskim. Po 68 roku na emigracji w Paryżu, była solistką w Casino de Paris, gdzie tańczyła nawet z takimi gwiazdami jak Josephine Baker… O innych artystycznych sukcesach Krystyny Mazurówny można napisać książkę i taka, jej autorstwa, powstała. Nosi ona tytuł „Burzliwe życie tancerki”.

Ale Pani Mazurówna, którą spotkałam w sobotę w galerii Roi doré to kobieta, którą bardzo trudno upchnąć do jakiejś szufladki, bo ma się wrażenie, że za chwilę z niej wyskoczy. To osoba o niespożytej energii, inteligentna, dowcipna, pogodna.




 Otaczaliśmy ją w sobotę wieczorem zwartym kręgiem, wsłuchując się w jej opowieści, przyglądając ekstrawaganckiej fryzurze, śmiejąc z dowcipów, ale i pytając o niezwykle ważne instrukcje. Jak to się robi? Jak zachować wieczną młodość i niespożytą energię?

„Trzeba być przede wszystkim sobą i być szczerym. Czym mniej ma się do ukrycia, tym lepiej”-odpowiedziała. Dalszej odpowiedzi udzieliła mi lektura jej książki. Już w  pierwszym opowiadaniu relacjonuje, że będąc jako dwudziestoletnia tancerka w ciąży, gdy przyszły mąż oświadczał,  że pragnie jej „uchylić nieba”, zapewnić komfort życia, niańki do dziecka i sprzątaczki, tylko żeby przestała tańczyć, zmieniła fryzurę, nazwisko i przestała nosić krótkie spódniczki -pani Mazurówna powiedziała mu po prostu nie. I wydaje mi się, że przez całe życie potrafiła wszystkiemu i wszystkim, ale przede wszystkim mężczyznom,  po prostu powiedzieć nie. A to wielka sztuka, nieprawdaż?

Jest to książka  o straconych złudzeniach, o pierwszych zawodach i niespełnionych obietnicach, o radościach i smutkach, ale przede wszystkim o walce o własną niezależność, o prawo do decydowania o własnym życiu i losie, o sobie i swoich dzieciach, o łapaniu byka za rogi zamiast rozczulania się nad sobą, o schodzeniu na ziemię, gdy zachodzi taka potrzeba, i nie obrastaniu nigdy w piórka snobizmu i fałszu.

Krystyna Mazurówna powiedziała na spotkaniu, „ nie jestem intelektualistką”. Nie wiem, zawsze bałam się kwalifikowania, szufladkowania ludzi, ale na pewno wpisałabym ją do tradycji Przybyszewskiego, Boya, Zielonego balonika i krakowskiej bohemy. Bo przecież nie wszystko co mądre musi być od razu napuszone i niezrozumiałe. Więcej Boy powiedział w słówkach niż niejeden intelektualista w opasłych esejach. W opowieściach Krystyny Mazurówny jest niezwykła lekkość pióra i znakomicie opanowana sztuka „lekkiego” życia, co nie znaczy, że zawsze było łatwo a czasem nawet bardzo trudno, gdy musiała-jak wyznaje- pracować jako barmanka,  szatniarka czy kasjerka a i takie chwile w jej życiu się zdarzały.  

Krystyna Mazurówna nigdzie nie pisze, że jest feministką. Więc ja też tego nie napiszę, ale dla mnie cudownie wpisuje się w tradycje francuskiego feminizmu, Simone de Beauvoir czy pani Châtelet.…To nie mężczyzna, ale sama kobieta decyduje o własnym ciele, o zaspokajaniu swoich  potrzeb, to ona jest panią swojego losu. Gdy na sobotnim spotkaniu opowiadała, jak to swojemu zbiedniałemu byłemu mężowi fundowała dentystę, przypomniała mi się pani Châtelet, która niezamożnemu Wolterowi użyczała do pracy swój pałac- Hotel Lambert.

Żyje, jak sama mówi, najczęściej w samolocie, ciągle w podróży między Nowym Jorkiem, Paryżem a Warszawą-a mimo to ma czas na pisanie książek i felietonów, które od lat publikuje w prasie nowojorskiej a ostatnio w dodatku "Angory" dla Polonii- w Vectorach. Są to znakomite felietony,  pisane dowcipnym, zgrabnym językiem.

Wszystkiego dobrego Pani Krystyno! Powodzenia! Trzymam za panią kciuki!